Sumber: BURSA MALAYSIA | Diterbitkan: Disember 2023
Menurut garis panduan Agenda 2030 Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, prinsip transaksi Islam (muamalat) bertujuan untuk mewujudkan masa depan yang lestari yang dikongsi bersama untuk pekerja, pelanggan, pemegang saham dan masyarakat. Begitu juga dengan Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) yang direka untuk menyatukan semua negara dalam memerangi semua bentuk kemiskinan, ketidaksamaan dan perubahan iklim, serta untuk memajukan hak asasi manusia dan tadbir urus korporat yang baik.
Terdapat hubung kait yang jelas antara 17 SDG dan maqasid-al-Shariah (objektif Syariah) dari segi memajukan kelestarian dan daya tahan global, serta mewujudkan komuniti yang lebih baik dan menangani kesan ekonomi, sosial dan alam sekitar. Terdapat banyak persamaan antara pelaburan yang lestari atau bertanggungjawab dan kewangan Islam; sebagai contoh, kedua-duanya berteraskan konsep mengelakkan daripada kecederaan. Namun begitu, adakah pertindihan ini bermakna bahawa kedua-dua disiplin kewangan ini mungkin akan digabungkan, seperti yang dicadangkan oleh sesetengah pihak? Idea tersebut dianggap menarik kerana ia mungkin membolehkan syarikat-syarikat kewangan Islam mendapat akses kepada pasaran global yang besar dan berkembang dengan cepat jika produk kewangan Islam boleh diperakui dengan mudah sebagai “patuh ESG”.
Dalam banyak aspek, prinsip Kewangan Islam (IF) menyerupai sebuah pelaburan yang bertanggungjawab, juga dikenali sebagai pelaburan Alam Sekitar, Sosial dan Tadbir Urus (ESG). Secara teorinya, produk IF seperti bon Sukuk patuh Syariah atau dana "Waqaf" (juga dikenali sebagai endowmen) boleh dimasukkan dalam portfolio pelabur yang mementingkan ESG di seluruh dunia hasil daripada gabungan dalam pasaran. Hal ini menjadikan perkembangan saham dalam sektor pelaburan bagi institusi perbankan Islam semakin meningkat, yang dijangkakan menjadi salah satu sektor pelaburan masa depan yang terbesar dan mungkin menguasai pasaran. Situasi yang belum pernah berlaku selama ini, namun tidak mustahil sama sekali.
Tetapi pertama sekali, pakar IF dan pelabur ESG mungkin perlu memperakui kedua-dua perbezaan dan persamaan yang wujud bagi kedua-dua falsafah pelaburan tersebut. Mereka harus mengakui bahawa kedua-duanya masih merupakan pasaran yang berbeza yang mempunyai pensijilan, pelbagai petunjuk dan pemikiran dasar yang belum lagi digabungkan.
Beberapa Perbezaan Utama
Pelaburan berasaskan Syariah terkenal dengan larangan ke atas faedah, pinjaman sekuriti dan jualan singkat kecuali bagi pinjaman dan peminjaman sekuriti patuh Syariah. Pengecualian ini dianggap penting kerana ia membolehkan kecairan dan pengurusan risiko dalam amalan kewangan Islam, sejajar dengan prinsip-prinsip Syariah sambil menawarkan fleksibiliti dalam strategi pelaburan. Dalam rangka kerja ini, urus niaga distrukturkan untuk mengelakkan pembayaran atau penerimaan faedah dan memastikan sekuriti yang terlibat adalah patuh Syariah. Selain itu, perniagaan yang berkaitan dengan sektor dan produk tertentu seperti rokok, alkohol dan kilang arak, senjata api dan peluru serta produk tidak halal tertakluk kepada sekatan yang ketat.
Sebagai pelabur yang bertanggungjawab, pelabur dalam bidang Syariah bertindak mengikut prinsip moral dan agama dengan menggunakan kaedah saringan berbahaya bagi mengelakkan industri yang terdapat dalam senarai pengecualian mereka.
Pelaburan ESG melibatkan gabungan pendekatan penapisan positif dan negatif untuk membuat keputusan termaklum. Penyaringan positif digunakan untuk mengenal pasti perniagaan yang berprestasi tinggi yang memberi contoh dengan menjual produk-produk yang mesra alam dan mematuhi amalan perniagaan yang beretika. Penyaringan negatif, sebaliknya, digunakan untuk mengecualikan syarikat-syarikat yang terlibat dalam aktiviti-aktiviti yang menjejaskan alam sekitar atau masyarakat. Kedua-dua kaedah penyaringan ini, antara lainnya membentuk teras penyelidikan ESG, yang menyelidiki isu-isu rumit dan pelbagai rupa. Analisis mendalam ini merangkumi pelbagai faktor, daripada kelestarian alam sekitar dan tanggungjawab sosial kepada tadbir urus korporat dan tingkah laku beretika. Dengan menilai isu-isu yang kompleks dan saling berkaitan ini, penyelidikan ESG bertujuan untuk mengenal pasti pelaburan yang bukan sahaja kukuh dari segi kewangan tetapi juga lestari dan bertanggungjawab dari segi sosial, yang seterusnya mengurangkan risiko dan meningkatkan keuntungan jangka panjang.
Perkembangan Industri
Perkembangan pesat dana kemampanan Islam dan Pelaburan Bertanggungjawab Sosial (SRI) menyerlahkan peralihan rantau ASEAN ke arah pelaburan yang mampan dan patuh Syariah, khususnya di Malaysia. Menjelang akhir tahun 2020, dana kelestarian Islam berjumlah $542 juta. Setakat Disember 2021, terdapat 34 dana SRI di Malaysia dengan gabungan nilai aset bersih sebanyak RM5 bilion, yang menyerlahkan lagi trend ini. Minat yang semakin meningkat ini sejajar dengan pengiktirafan global terhadap pertindihan antara pelaburan Alam Sekitar, Sosial dan Tadbir Urus (ESG) dan kewangan Islam, yang menyemarakkan lagi minat untuk pelaburan patuh Syariah sebagai satu cara untuk kepelbagaian portfolio yang lebih besar dan alternatif kepada pelaburan ESG yang lebih tradisional. Industri kewangan Islam global, dengan jumlah aset sebanyak AS$3.06 trilion, bersedia untuk menyumbang dengan ketara ke arah pembiayaan terhadap Matlamat Pembangunan Lestari PBB.
Pada tahun 2021, Malaysia telah muncul sebagai peneraju dalam aset patuh Syariah di Asia Pasifik, yang membentuk 92% daripada keseluruhan aset Islam di bawah pengurusan (AUM) di rantau ini dan 23% daripada jumlah dana bersama Malaysia AUM. Pertumbuhan bon dan sukuk lestari ASEAN, peningkatan tumpuan pelaburan pada sektor seperti tenaga, bangunan hijau dan pengangkutan serta pengeluaran produk bertemakan kelestarian yang semakin meningkat telah memacu lagi pasaran ini.
Bagi menjamin pelaburan yang patuh Syariah, dua lapisan saringan biasanya digunakan: aktiviti perniagaan (saringan sektor) dan saringan kewangan. Pengecualian Syariah berasaskan sektor merangkumi hasil daripada penjualan alkohol, daging khinzir, tembakau, perjudian, pornografi, perkhidmatan kewangan konvensional, insurans konvensional dan perdagangan emas dan perak secara tunai tertunda.
Bursa Malaysia, dengan kerjasama FTSE Russell, telah memperkenalkan beberapa indeks sebagai respons kepada dinamik pasaran ini. Indeks Syariah FTSE4Good Bursa Malaysia (F4GBMS), yang telah dilancarkan pada bulan Julai 2021, memantau komponen yang patuh syariah daripada Indeks F4GBM, menyokong pelabur dalam membuat pelaburan ESG dalam syarikat-syarikat yang disenaraikan di Malaysia dan menggalakkan pendedahan amalan terbaik untuk ekonomi yang lebih rendah karbon dan lebih lestari. Indeks lain termasuk Indeks Syariah EMAS FTSE Bursa Malaysia, penanda aras yang luas untuk pelabur patuh Syariah; Indeks Syariah Hijrah FTSE Bursa Malaysia, yang terdiri daripada syarikat-syarikat dalam Indeks FBM EMAS yang memenuhi keperluan saringan Syariah antarabangsa; dan Indeks Karbon Rendah ESG Syariah Terpilih 100 Teratas FTSE Bursa Malaysia, yang terdiri daripada semua konstituen patuh Syariah bagi Indeks Karbon Rendah ESG Terpilih 100 Teratas FTSE Bursa Malaysia..
Siri Indeks FTSE Bursa Malaysia, meliputi semua saiz saham dalam pasaran, menawarkan rangkaian indeks yang komprehensif untuk mencipta pelbagai produk pelaburan seperti ETF, derivatif, produk berstruktur dan dana penjejakan indeks. Indeks F4GBM mengukur prestasi syarikat tersenarai awam (PLC) dengan amalan ESG yang kukuh memerlukan Penarafan FTSE Russell ESG 2.9 atau lebih tinggi dan saringan tambahan terhadap pelibatan dalam tembakau, senjata atau bahan kontroversi.
Indeks F4GBMS, yang terdiri daripada 77 komponen pada Jun 2023, menjalani semakan separuh tahunan pada bulan Jun dan Disember. Indeks ini mengiktiraf syarikat-syarikat yang disenaraikan secara awam yang telah mengambil langkah-langkah untuk meningkatkan amalan dan pendedahan ESG mereka serta memenuhi permintaan yang semakin meningkat untuk alat pelaburan yang patuh Syariah di rantau ini.
Data menunjukkan terdapat perubahan yang signifikan dalam minat pelabur untuk pelaburan lestari dan yang patuh Syariah di Malaysia. Pertemuan antara ESG dan pelaburan Islam telah membawa kepada dimensi baharu untuk pengurus dana tempatan, yang kini boleh menyelaraskan prinsip-prinsip Syariah dalam indeks ESG dengan F4GBMS. Hasilnya, pengurus dana boleh membangunkan produk-produk pelaburan baharu yang terdiri daripada portfolio ekuiti patuh Syariah berpandukan prinsip-prinsip pelaburan yang lestari.
Selain daripada F4GBMS, Bursa Malaysia menonjolkan komitmennya untuk memenuhi keperluan pasaran dan mengembangkan penawaran indeksnya dengan menawarkan indeks patuh Syariah lain termasuklah Indeks Syariah EMAS FTSE Bursa Malaysia, Indeks Syariah Hijrah 100 Teratas FTSE Bursa Malaysia dan Indeks Karbon Rendah Syariah Terpilih 100 Teratas FTSE Bursa Malaysia. Indeks ini memberikan pelabur pilihan tambahan untuk menyelaraskan pelaburan mereka dengan prinsip-prinsip Syariah dan amalan yang lestari.
Maybank Global Sustainable Equity-i Fund, dana ESG patuh Syariah pertama yang diurus secara aktif yang melabur dalam kedua-dua perniagaan patuh Syariah dan lestari dalam pasaran global, baru-baru ini diperkenalkan oleh Maybank Asset Management Sdn Bhd (MAM Malaysia) dalam menyambut baik trend ini. Penasihat pelaburan dana ialah Schroders Investment Management (Singapore) Ltd.
Walaupun dana tersebut bukanlah yang pertama di Malaysia yang menyepadukan pelaburan patuh Syariah dengan pertimbangan ESG, ia merupakan salah satu daripada beberapa dana sedemikian yang diuruskan secara aktif.
Mengukur Pelaburan Patuh Syariah dan ESG untuk Usaha yang Lebih Tersusun
Kewangan Islam menggunakan piawaian termasuk pampasan yang dikongsi, pergantungan pada aset asas yang sah, mengelakkan “urus niaga kewangan tulen, ” kebertanggungjawaban, ketelusan dan pengecualian barangan dan perkhidmatan tertentu. Ia adalah satu teknik yang bertujuan untuk menjamin keselamatan dan kelestarian pelaburan dengan nilai-nilai Islam yang diterima. Ia boleh dilihat sebagai satu teknik pengurangan risiko yang dikenali oleh semua pelabur, bersifat jangka panjang dengan ketaktentuan yang rendah. Pelbagai ukuran impak yang digunakan dalam pelaburan ESG mempunyai tumpuan yang sama dari segi pengurangan risiko jangka panjang dan untuk meminimumkan bahaya.
Walau bagaimanapun, pendekatan ESG adalah lebih komprehensif dan merangkumi skor sosial seperti jantina dan kepelbagaian, hak asasi manusia, piawaian buruh dan skor alam sekitar untuk mengukur dan mengawal pelepasan karbon, pencemaran, sisa dan biodiversiti.
Pertembungan pelaburan IF dan ESG dilihat semakin meningkat, memandangkan kedua-dua domain tersebut berkongsi komitmen asas terhadap pelaburan yang beretika dan bertanggungjawab. Kedua-dua pelaburan IF dan ESG mengutamakan pelaburan berdaya maju dari segi kewangan yang sejajar dengan nilai moral, alam sekitar dan sosial yang lebih luas. Kewangan Islam, dengan pematuhannya yang ketat terhadap prinsip-prinsip Syariah, sememangnya menggabungkan unsur-unsur pelaburan beretika dengan mengelakkan pelaburan dalam aktiviti-aktiviti yang membahayakan masyarakat dan alam sekitar, seperti yang melibatkan alkohol, tembakau dan perjudian. Begitu juga, pelaburan ESG memberi tumpuan kepada syarikat-syarikat yang menunjukkan prestasi kukuh dalam penjagaan alam sekitar, tanggungjawab sosial dan tadbir urus yang beretika.
Di sebalik persamaan ini, terdapat perbezaan dari segi teori dan praktikal antara pelaburan IF dan ESG. Kewangan Islam berakar umbi dalam doktrin agama dan mempunyai larangan khusus, seperti larangan faedah (riba) dan ketidakpastian yang berlebihan (gharar). Pada masa yang sama, pelaburan ESG adalah lebih sekular dan memberi tumpuan secara meluas kepada kelestarian dan impak dari segi etika. Justeru, pakar kewangan hendaklah memahami nuansa ini untuk merapatkan jurang dua pendekatan ini secara berkesan. Dengan berbuat demikian, mereka boleh membangunkan cadangan pelaburan ESG/IF yang komprehensif yang memanfaatkan kekuatan kedua-dua pendekatan. Sinergi ini boleh menawarkan pilihan yang berkuasa dan menarik untuk pelabur yang sedang mencari pulangan kewangan sambil mematuhi piawaian beretika dan kelestarian yang tinggi. Oleh itu, penumpuan pelaburan IF dan ESG memberikan peluang unik untuk memenuhi peningkatan pasaran pelabur yang ingin menyelaraskan matlamat kewangan dengan nilai-nilai mereka.
Tag: ESG
